“لە رێگەی لوتتنەوە هەناسە بدە!” هۆکاری ئەوەی دەبێت ئەم ئامۆژگاریە جێبەجێ بکەین – وە زانیاریی زیاتر دەربارەی ئەندامەکانی سیستمی هەناسەدان – لێرە بەردەستە.

کۆکە زۆرجار دەرکەوتنی هەوکردنی ڤایرۆسیە، بەڵام رەنگە هۆکاریشی هەبێت. لێرەوە بیانزانە:

کۆکەی وشک؟ نەرمە کۆکە بەڵگەمی خەست بزانە بەدەست کام جۆری کۆکەوە دەناڵێنێت و هەنگاوی دروست لەبارەوە هەڵگرە.

“لە رێگەی لوتتنەوە هەناسە بدە!” هۆکاری ئەوەی دەبێت ئەم ئامۆژگاریە جێبەجێ بکەین – وە زانیاریی زیاتر دەربارەی ئەندامەکانی سیستمی هەناسەدان – لێرە بەردەستە.

کۆکە زۆرجار دەرکەوتنی هەوکردنی ڤایرۆسیە، بەڵام رەنگە هۆکاریشی هەبێت. لێرەوە بیانزانە:

کۆکەی وشک؟ نەرمە کۆکە بەڵگەمی خەست بزانە بەدەست کام جۆری کۆکەوە دەناڵێنێت و هەنگاوی دروست لەبارەوە هەڵگرە.

ئەندامەکانی سیستمی هەناسەدانمان پێکهاتوون لە لوت، دەم، بۆری هەوا، بۆری هەناسەدان و سییەکان. کاتێک هەناسە هەڵدەمژین، هەوا رێک بەم رێڕەوەدا دەڕوات. هەواکە لە لوتدا گەرم و شێدار دەبێت، وە بەهۆی مووەکانی ناو چڵمی لوتەوە بە پرۆسەی پاکژبوونەوەدا دەڕۆن. کاتێک لە رێگەی دەمەوە هەناسە هەڵدەمژین، هەواکە شێدار نابێت و بەبێ پرۆسەی باکژبوونەوە دەگات بە بۆری هەوا. لەبەرئەوەیە هەمیشە باشترە لە رێگەی لوتەوە هەناسە بدەین.

لە کاتی کۆکە وشکەدا، بەڵغەمی قوڕگ تووشی هەوکردن بووە، بچووکتترین وروژێنەر رەنگە ببێتە بۆی کۆکەی راستەقینە. لەم حاڵەتەدا، بۆریەکانی هەوا پاک نەبوونەتەوە و کۆکە هیچ سوودێکی نیە. بەتایبەتی لە ئێواران و شەواندا، خەو لە خۆمان و منداڵەکانمان دەشێوێنێت.

بەهۆی کۆکەی بەبەرهەمەوە، پێکهاتنی بەڵغەم زیاد دەکات. ئەم کۆکە دەبێتە هۆی دەردان و رەتکردنەوە. ئەم بەڵغەمە دەبێتە ژینگەیەکی گونجاو بۆ میکرۆبەکانی نەخۆشی، وەک بەکتریا،  بۆیە گرنگە کە پشتیوانیی لە دەردانی بەڵغەمەکە بکەین نەک فشارکردن بۆ ئەوەی بکۆکین.

ئێمە جیاوازی دەکەین لە نێوان کۆکەی سەخت و کۆکەی ماوەماوە. کۆکەی سەخت لە هەشت هەفتە زیاتر ناخایەنێت. وەک ئەوەی لە لایەن رێکخراوی تەندروستیی جیهانیەوە پێناسە کراوە، کۆکە کاتێک بە ماوەماوە دەناسرێت کە بە نزیکەیی هەموو رۆژێک کۆکە و دەردان رووبدات بە لایەنی کەمەوە بۆ ماوەی سێ مانگ لە دوو ساڵی یەک لەدوای یەکدا.